Sterilizasyon ve dezenfeksiyon kavramları, çoğunlukla aynı anlamda gibi düşünülür. Öldürme işlemi olan sterilizasyon ile cansız maddelerdeki mikroorganizma ve sporlar öldürülür. Bu işlem, kimyasal veya fiziksel uygulamalarla yapılabilir. Orkun Eğitim Kurumları, sterilizasyon ile dezenfeksiyon işlemleri hakkında merak edilenleri anlattı.
Dezenfeksiyon ise cansız maddelerdeki hastalık yapıcı mikroorganizmaların yok edilmesi işlemidir. Bu işlemle cisim hastalık yapıcı unsurlardan arındırılır. Bu amaç için kullanılan kimyasal maddeler “dezenfektan” olarak adlandırılır. Dezenfektanlar uzun süreli etki yaptıklarında ve ileri düzeyli uygulandığında sporları öldürebilir. Dezenfeksiyon dolaysız ve büyük bulaşmaları sınırlamaya yarar.
Hastalık yapıcı mikroorganizmaların yok edilmesi, dezenfeksiyonun yapılacağı maddenin temizliği, mikroorganizmaların yoğunluğu, ortamın sıcaklığı, dezenfektanın konsantrasyonu ve dezenfeksiyon işleminin süresi gibi etkenlere bağlıdır. Dezenfektanlar genellikle kuvvetli zehirler olduğu için belirli koşullarda uygulanması gerekir. Dezenfekte edilen ürünler; doğrudan insanlar tüketilecek veya kullanılacaksa dezenfektan artıkları mutlaka denetlenmelidir.
Dezenfeksiyon ile sterilizasyon aynı kavram değildir. Sterilizasyon cansız alanda patojen olan ya da olmayan bütün mikroorganizmaların öldürülmesidir. Sağlıklı olmasına rağmen mikrop taşıyanların çokluğu ve bulaşıcı hastalıkların sıklığı dolayısıyla dezenfeksiyonun etkisi sınırlıdır.
Dezenfeksiyonla dezenfekte edilecek olan maddedeki hastalık yapıcı ve zararlı mikroorganizmalar hedef alınır. Sterilizasyonda ise maddedeki hastalık yapan ya da yapmayan tüm mikroorganizmaların öldürülmesi amaçlanır.
Dezenfektanlar kısa sürede bakteri sporları üzerinde etki etmez ancak sterilizasyonda sporlar dahil hastalık yapan ya da yapmayan bütün mikroorganizmalar yok edilir.