omergurbuz@orkunegitim.com
omergurbuz@orkunegitim.com
Engelli kişiye karşı güler yüzlü, anlayışlı ve saygılı olunmalıdır. Onunla empati kurulmalı ve kişi samimi şekilde dinlenilmelidir. Tıbbi ya da teknik kavramlar kişinin anlayacağı dilde açıklanmalı, kavram kargaşasına neden olunmamalıdır. Engelli bakımında ısı, ışık, havalandırma gibi unsurlara dikkat edilmelidir. Bakım ve tedavi alanı kalabalık olmamalıdır. Engelli kişinin mahremiyeti korunmalı, bakımı ile ilgili kararlarda işbirliği yapılmalıdır. Engellinin yakını ile yüksek sesle konuşulmamalı, sorulan soruları cevaplamaları için zaman verilmelidir. Beden dili dikkatli şekilde kullanılmalı, işbirliği yapılan kişiyle konuşurken kullanılan sözcüklerin anlaşılır olmasına dikkat edilmelidir.
İşitme engellinin bakımında kişinin aile ilişkileri iyi gözlemlenmelidir. Bakımı olumsuz etkileyebilecek durumlar belirlenmeli ve önlem alınmalıdır. İşitme engeli minimum düzeyde de olsa kişiye eğitim için motivasyon ve destek verilmelidir. Kişiye özel bakım ilkeleri geliştirmelidir. Kişinin işitme desteği ile ilgili aparat kullanması halinde bakımı, hijyeni ve kontrolleri yapılmalı; alerji, enfeksiyon gibi komplikasyon oluşmaması için takip edilmelidir. Bireyin çevresi, onu tehlikelerden koruyacak biçimde düzenlenmelidir. Sosyal etkinliklere katılması sağlanmalı ve yüz yüze iletişim tercih edilmelidir.
Konuşma engellinin bakımıyla ilgilenen kişi, engellinin aile ilişkilerini gözlemlemelidir. Bakımı olumsuz biçimde etkileyebilecek olan durumlar tespit edilmeli ve gerekli önlem alınmalıdır. Birey çocuksa konuşma testi ve konuşma derecesi belirlenmeli ve ihtiyaca göre örgün/özel eğitime yönlendirilmelidir. Engelli ile konuşurken sabırlı olunmalı ve empati kurulmalıdır. Konuşurken göz temasında olunmalı ve ifade edemediği durumlar için zorlanmamalıdır. Tavşan dudak, kurtağzı gibi durumlara bağlı rahatsızlıklar için tıbbi müdahale uygulanmalıdır. Operasyon öncesi ve sonrasında tıbbi kurallara uygun olarak ve doktorun önerilerine göre kişinin bakımı yapılmalıdır. Bireyin sosyal etkinliklere katılması konusunda yardımcı olunmalıdır.
Görme engelli kişinin psikolojik destek alması bakımı kolaylaştırır. Eğer kişi çocuksa görme testi ve göre derecesi belirlenmeli ve ihtiyaca göre örgün/özel eğitime yönlendirilmelidir. Kişinin hareket özgürlüğünü kısıtlamadan ortam, onu tehlikelerden koruyacak biçimde düzenlenmelidir. Yiyecek ve içecekler verilirken “Suyunuzu veriyorum” gibi sözlerle tanıtılmalıdır. Gerektiğinde giyinmesine yardımcı olunmalıdır. Görme engelli kişinin duyma ve dinleme becerileri uygun iletişim araçları ile desteklenmelidir. Kişinin araç gereçleri daima aynı yerde olmalıdır. Yer değişikliği halinde haber verilmeli, gerekirse yerini öğrenmesi için çalışma yaptırılmalıdır. Sosyal etkinliklere katılması sağlanmalıdır.
Tekerlekli sandalyeye bağlı kişinin psikolojik destek alması bakımı kolaylaştırır. Birey çocuksa engel derecesi ve diğer özellikler belirlenerek ihtiyaca göre örgün/özel eğitime yönlendirilmelidir. Tekerlekli sandalye ve diğer araçların hijyeni, bakımı yapılmalıdır. Kişinin bakımında istek ve alışkanlıkları dikkate alınmalıdır. Kendi başına yapabileceği hareketler teşvik edilmelidir. Hareket egzersizler için gerekirse fizik tedavi uzmanına başvurulmalıdır. Kişide yara ve pozisyon bozukluğuna engel olmak için pozisyon değişikliği konusunda bakım planı yapılmalıdır. Yaşam alanlarında gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Bireyin sosyal etkinliklere katılması sağlanmalıdır.
Spina bifidaya bağlı kişinin psikolojik destek alması bakımı kolaylaştırır. Kişinin örgün / özel eğitim yetisi değerlendirilerek yönlendirilmelidir. Sağlıklı yürümesi için gerektiğinde fizyoterapiste başvurulmalıdır. Bireyin bakımında istek ve alışkanlıkları dikkate alınmalıdır. İdrar, dışkı inkontinansı varsa anlayışlı olunmalıdır. Koltuk değneği ve diğer destek araçlarının bakımı yapılmalıdır. Kişinin sosyal etkinliklere katılması sağlanmalıdır.
Serebral palsiye bağlı kişinin psikolojik destek alması bakımı kolaylaştırır. Kişinin örgün / özel eğitim yetisi değerlendirilerek yönlendirilmelidir. Harekette zorluk, denge bozukluğu ve kas güçsüzlüğü bulunan hastalar için fizyoterapiste başvurulmalı ve egzersiz programı uygulanmalıdır. Denge bozukluğu olması halinde gerekli önlemler alınmalı ve kişiye isteği doğrultusunda yardımcı olunmalıdır. Zeka sorunlarının düzeyine göre uzman önerileri doğrultusunda egzersiz yaptırılmalıdır. Bireyin sosyal etkinliklere katılması konusunda yardımcı olunmalıdır.
Zeka geriliği olan kişilerin psikolojik destek alması, fizyolojik ve sosyal bakımı kolaylaştırır. Bireyin örgün / özel eğitim yetisi değerlendirilerek yönlendirilmelidir. Kişinin bakımında istek ve alışkanlıkları dikkate alınmalıdır. Hafif zeka geriliği olan kişinin temel sağlık, hijyen ve öz bakım alışkanlıkları konusunda eğitilmesi sağlanmalıdır. Sosyal etkinliklerde aktif rol alması teşvik edilmelidir.
Otizmli kişilerin psikolojik destek alması, fizyolojik ve sosyal bakımı kolaylaştırır. Kişinin örgün / özel eğitim yetisi değerlendirilerek yönlendirilmelidir. Hijyen ve öz bakım alışkanlıkları konusunda eğitilmesi sağlanmalıdır. Tehlikelere karşı ortamda güvenlik önlemleri alınmalıdır. Kişinin bakımında deyim, mecaz sözcükler kullanılmamalı; somut ve anlaşılır cümleler tercih edilmelidir. Çevresinde dikkatini dağıtacak eşyalar olmamalıdır. Bazı otizmli çocuklar normalin üstünde zeka düzeyine sahip olabilir. Bu durumda aileye bilgi verilmeli ve gerekli şekilde yönlendirilmelidir. Sosyal etkinliklerde aktif rol alması teşvik edilmelidir.
